Wpływ konsumpcji węglowodanów na objawy GERD

mgr Mateusz Durbas

Dietetyk kliniczny

www.mateuszdurbas.pl

Nie ulega żadnej wątpliwości, że sposób odżywiania pacjentów z chorobą refluksową przełyku powinien być zindywidualizowany w zależności od stopnia ciężkości objawów klinicznych [1].

Jakie i ile węglowodanów ?

Najświeższe doniesienia naukowe w tej materii wskazują, że manipulowanie zarówno objętością posiłków, jak i czasem ich spożycia, a także określoną kompozycją makroskładników odżywczych wydaje się być bardziej skuteczną strategią żywieniową w celu redukcji uciążliwych symptomów ze strony przewodu pokarmowego, aniżeli długoterminowe przestrzeganie diet eliminacyjnych. Szczególnie interesujący dla licznej grupy chorych z GERD jest aspekt dotyczący efektywności manewrowania ogólną ilością, jak również określonym rodzajem węglowodanów w diecie. Jak się bowiem okazuje, skrobia oraz dwucukry, takie jak choćby sacharoza, laktoza czy maltoza są tylko częściowo wchłaniane w jelicie cienkim, a następnie ulegają fermentacji bakteryjnej w jelicie grubym. Wykazano, że omawiany proces fermentacji węglowodanów w przewodzie pokarmowym nasila liczne reakcje neurohormonalne oraz powoduje relaksację dolnego zwieracza przełyku, co może zwiększać ryzyko wystąpienia zgagi [2]. Mając na uwadze niniejszy fakt, naukowcy z różnych stron świata zdecydowali się w ostatnich latach zbadać korelację pomiędzy objawami GERD, epizodami refluksu a spożyciem węglowodanów.

Efekt ograniczenia skrobii i cukrów prostych

W jednym z badań, w którym wzięło udział 12 pacjentów z GERD zauważono, że spożycie płynnego posiłku bogatowęglowodanowego (178,8 g) może częściej powodować cofanie się kwaśnej treści z żołądka do dolnej części przełyku i co za tym idzie wzmagać objawy refluksu w porównaniu z konsumpcją posiłku o mniejszej zawartości sacharydów (84,8 g) [3]. W innym prospektywnym badaniu z udziałem 20 otyłych osób z GERD zaobserwowano, iż dieta o bardzo niskiej podaży węglowodanów (do 20 g na dobę) skracała czas ekspozycji przełyku na treść kwaśną oraz przyczyniała się do poprawy objawów choroby [4]. Wyniki te zostały powtórzone w większym badaniu z udziałem 144 otyłych kobiet z GERD, u których symptomy choroby oraz częstotliwość przyjmowania leków uległy znaczącej redukcji na skutek istotnego ograniczenia spożycia w diecie skrobi i cukrów prostych [5]. W jeszcze innym prospektywnym badaniu, w którym wzięło udział 130 pacjentów z zapaleniem błony śluzowej żołądka i chorobą refluksową przełyku wykazano, iż przestrzeganie diety niskowęglowodanowej przez okres dwóch tygodni przyczyniło się do wyraźnego zmniejszenia niepokojących objawów, w tym odnotowano niemal całkowite ustąpienie niektórych z nich [6].

Mniej węglowodanów – mniej kilogramów

Warto jednak podkreślić, iż w niniejszym studium pacjenci zredukowali również swoją masę ciała, co niewątpliwie mogło mieć istotny wpływ na uzyskane rezultaty, bowiem nadmierny stopień otłuszczenia ciała jest dobrze znanym czynnikiem ryzyka rozwoju objawowego GERD. Co ciekawe, choć w świetle aktualnych doniesień naukowych spożycie cukrów prostych i skrobi wiąże się z nasileniem objawów refluksu, to odwrotna sytuacja ma miejsce w przypadku konsumpcji błonnika pokarmowego, który z kolei może ograniczać uczucie zgagi i zmniejszać częstość występowania kwaśnych epizodów refluksu [7, 8]. Konkludując, zarówno ogólna ilość, jak i rodzaj spożywanych węglowodanów wydaje się odgrywać ważną rolę w diecie pacjentów z chorobą refluksową przełyku.

Piśmiennictwo

1. Newberry C., Lynch K.: The Role of Diet in the Development and Management of Gastroesophageal Reflux Disease: Why We Feel the Burn. J Thorac Dis. 2019 Aug;11(Suppl 12):S1594-S1601.
2. Piche T., des Varannes S.B., Sacher-Huvelin S., et al.: Colonic fermentation influences lower esophageal sphincter function in gastroesophageal reflux disease. Gastroenterology. 2003 Apr;124(4):894-902.
3. Wu K.L., Kuo C.M., Yao C.C., et al.: The Effect of Dietary Carbohydrate on Gastroesophageal Reflux Disease. J Formos Med Assoc. 2018 Nov;117(11):973-978.
4. Austin G.L., Thiny M.T., Westman E.C., et al.: A Very Low-Carbohydrate Diet Improves Gastroesophageal Reflux and Its Symptoms. Dig Dis Sci. 2006 Aug;51(8):1307-12.
5. Pointer S.D., Rickstrew J., Slaughter J.C., et al.: Dietary carbohydrate intake, insulin resistance and gastro-oesophageal reflux disease: a pilot study in European- and African-American obese women. Aliment Pharmacol Ther. 2016 Nov; 44(9):976-988.